Samodzielne prowadzenie firmy jest możliwe poprzez jednoosobową działalność gospodarczą, która cieszy się dużym zainteresowaniem osób pragnących otworzyć swój własny biznes. Ale wiele osób decyduje się na utworzenie spółki, jednak wybór optymalnego rozwiązania wcale nie jest taki prosty. Trzeba zapoznać się z rodzajami spółek funkcjonujących na polskim rynku, zasadami ich zakładania, działania i rozliczania.
Jakie są rodzaje spółek w Polsce?
Zasadniczy podział spółek w Polsce to: spółki prawa handlowego i spółka cywilna. Jakie podmioty zaliczane są do spółek prawa handlowego? To spółki:
- Partnerskie
- Jawne
- Akcyjne
- Z ograniczoną odpowiedzialnością
- Komandytowe i komandytowo-akcyjne.
Szerszy podział spółek prawa handlowego obejmuje spółki: osobowe i kapitałowe. Przy czym do kapitałowych należą spółki z o.o. oraz spółki akcyjne, natomiast do osobowych wszystkie pozostałe rodzaje. Utworzenie spółki rozpoczyna się od jej rejestracji, czyli wpisu spółki cywilnej do CEIDG, natomiast osobowej i kapitałowej do KRS.
Spółka cywilna to najprostszy rodzaj spółki w Polsce
Spółka cywilna podlega przepisom prawa cywilnego. Podstawą jej działania na rynku gospodarczym są dwa podmioty stanowiące razem jedną osobowość prawną. Kto tworzy spółkę cywilną? Są to wspólnicy to znaczy: osoby fizyczne oraz prawne. Wnoszą one określony kapitał, a za działania i zobowiązania spółki odpowiadają solidarnie własnym swoją majątkiem. Ważne! Spółka cywilna nie ma osobowości prawnej. Co wiąże wspólników? Umowa, która określa przeznaczenie powstania spółki cywilnej, czyli dążenie do uzyskania wspólnego celu gospodarczego. Co więcej, tego rodzaju spółka jest opodatkowana akcyzą oraz VAT, nie jest objęta podatkiem dochodowym.
Spółka jawna uregulowana jest przez KSH i KRS
Spółka jawna należy do najprostszych spółek prawa handlowego, nie posiada osobowości prawnej, ale może zaciągać zobowiązania, co oznacza, że ma zdolność do czynności prawnych i posiada status przedsiębiorcy. Aby powstała spółka jawna musi być, co najmniej dwóch wspólników, każdy z nich wnosi wkład pieniężny i razem dążą do osiągnięcia postawionego sobie celu. Jak jest z odpowiedzialnością? W przypadku tego rodzaju spółki, odpowiedzialność za powstałe zobowiązania jest solidarna i dotyczy całego majątku wszystkich wspólników. Opodatkowanie? VAT, natomiast podatek pochodowy – nie.
Spółka partnerska dla wolnych zawodów
Spółka partnerska jest przeznaczona dla osób świadczących wolne zawody to znaczy: lekarzy, adwokatów, tłumaczy przysięgłych, księgowych itp. Jeśli chodzi o nazwę tego rodzaju spółki, w musi znaleźć się – partner, bądź partnerzy albo spółka partnerska. Ponadto konieczne jest wstawienie chociażby nazwiska jednego z partnerów spółki oraz podanie zawodu, który jest wykonywany. Co z osobowością prawną? Nie ma osobowości prawnej, ale za to ma zdolność procesową, prawną i sądową. Co ważne, za wszystkie zobowiązania spółka partnerska odpowiada sama. Nieprawidłowe działania jednego z partnerów spółki nie pociągają do odpowiedzialności innych jej partnerów.
Spółka akcyjna dla dużych podmiotów
Najbardziej złożoną postacią spółki jest spółka akcyjna, odpowiednia dla dużych podmiotów. Dlaczego? Ponieważ jej założeniem jest wejście na giełdę. Taką spółkę mogą założyć osoby prawne, fizyczne a także spółki handlowe. Kluczowe decyzje zawsze podejmuje zarząd. W przypadku spółki akcyjnej jej minimalny kapitał zakładowy – 100 000 zł. Pozyskuje kapitał przez obligacje bądź też na giełdzie papierów wartościowych. Ważne! Posiada prawo do emisji akcji. Co z odpowiedzialności spółki akcyjnej? Za wszystkie zobowiązania odpowiada spółka, natomiast jej akcjonariusze ponoszą jedynie ryzyko gospodarcze.
Spółka komandytowa – różna wartość wnoszonego kapitału
Jeśli wspólnicy chcą utworzyć spółkę a wartość wnoszonego przez każdego z nich kapitału jest inna, najlepszym rozwiązaniem okazuje się właśnie spółka komandytowa. Co to zapewnia? W umowie spółki pojawia się zapis odnoszący się do zobowiązań tejże spółki, który mówi, że odpowiadają majątkiem tylko do wysokości ustalonej kwoty. Co z osobowością prawną spółki komandytowej? Nie posiada takiej odpowiedzialności, ale ma zdolność do czynności prawnych. Jej założycielami mogą być zarówno osoby fizyczne jak i prawne.
Spółka komandytowo – akcyjna
Spółka komandytowo – akcyjna to połączenie wspólnika aktywnego ze wspólnikiem pasywnym.Ten ostatni, czyli akcjonariusz wnosi do spółki swój kapitał, natomiast pierwszy daje umiejętności i pomysły. Spółka posiada zarówno zdolność prawną jak i zdolność do czynności prawnych. Może mieć nawet walne zgromadzenia. Za powstałe zobowiązania spółki odpowiada wspólnik aktywny (komplementariusz). W tego rodzaju spółce istnieje opodatkowanie podwójne. Co to oznacza? CIT od uzyskiwanych dochodów spółki a także na poziomie dywidend, które są wypłacane wspólnikom.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – sp. z o.o.
Zgodnie z nazwą cechuje ją ograniczenie w przedmiocie odpowiedzialności. Wspólnicy sp. z o.o. nie ponoszą odpowiedzialności za powstałe jej zobowiązania, ponieważ spółka ma osobowość prawną. Jest jedno ryzyko ponoszone przez wspólników a oznacza ryzyko do wysokości środków, które każdy z nich wniósł do spółki. Czy jest wymagany kapitał zakładowy? Tak w wysokości – 5000 złotych. Kto może utworzyć sp. z o.o.? Osoby fizyczne, prawne a także spółki handlowe. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością podlega podatkowi CIT i VAT a także opodatkowanie dochodów z dywidend.
